Wintertijd: dit doet het met je lichaam en je energieniveau

In de wintertijd is het vaak nog donker als we naar ons werk of naar school gaan. En ook als we ’s middags weer thuiskomen is het vaak alweer donker. Door de overgang naar de wintertijd kan ons bioritme, ook wel bekend als het slaap-waakritme, behoorlijk in de war raken. Het komt daardoor dat er in de winter meer mensen last hebben van slaapproblemen.

Op tijd naar bed

Vaak voel je je als de wintertijd is ingegaan overdag slaperig, maar ben je ’s avonds rond bedtijd ineens niet meer moe waardoor je niet in slaap komt. Gelukkig kun je iets doen om je eigen slaap-waakritme opnieuw te programmeren, namelijk elke dag precies rond hetzelfde tijdstip opstaan en naar bed gaan. Houd je dit vier weken vol, dan heeft de wintertijd geen invloed meer op jou.

Ga naar buiten

Heb jij meteen na het ingaan van de wintertijd last van slaapproblemen, waardoor je je minder energiek voelt en dus minder sport? Probeer dan ergens in de loop van je dag een halfuur naar buiten te gaan voor een wandeling, bijvoorbeeld in je lunchpauze. Doe dit ook als het regent of als je buiten alleen maar grijze wolken ziet, want daglicht helpt veel beter dan kunstlicht om ‘s avonds goed in slaap te komen.

Eet vette vis

Ook sporten in de ochtend helpt je om te voorkomen dat je in een winterdip raakt. En eet in de winter ook regelmatig vette vis, een natuurlijke bron van vitamine D. Net als het eten van volkorenproducten helpt dit je om beter in slaap te komen, terwijl je zoetigheid en koolhydraatrijke maaltijden juist beter kunt laten staan.

Jetlag

Een extremere vorm van tijdsverschil is de jetlag. Hier krijg je vooral mee te maken als je als sporter graag reist. Ton Coenen, bekend als de ‘slaapprofessor’ van Nederland, vertelt in zijn boek Het slapende brein over dit fenomeen. Hierin legt hij uit dat het vervelende gevoel dat hoort bij een jetlag wordt veroorzaakt doordat je lichaamstijd – die verband houdt met je lichaamstemperatuur, die op zijn beurt weer aangeeft wanneer het tijd is om te gaan slapen – en de omgevingstijd niet langer gelijk lopen.

New York

Stel dat jij dit najaar een reis naar New York maakt en daar bijvoorbeeld mee gaat doen aan de marathon van New York of het magische gevoel van hardlopen door Central Park wilt ervaren. Je stapt in de ochtend in Nederland op het vliegtuig en je komt zeven uren later aan op Amerikaanse bodem. Dan is het daar door het tijdsverschil nog steeds ochtend, terwijl je lichaam inmiddels aangeeft dat het bijna avond is.

Lichaamstemperatuur

“De lichaamstemperatuur begint al te dalen, maar je moet nog uren wachten voordat je kunt gaan slapen, en dan is je lichaamstemperatuur alweer aan het stijgen”, legt Ton Coenen uit. “Door daar op de gewone tijd naar bed te gaan, wordt het ritme van slapen en waken wel direct aangepast aan de nieuwe situatie, maar het trage temperatuursritme doet daar langer over.” En daardoor kost het wat meer tijd voordat je in het buitenland net zo lekker kunt hardlopen als in Nederland.

Eiwitrijke snack

Ook Ton heeft een paar voedingstips voor wie lekker wil slapen, bij een jetlag of na het terugzetten van de klok. Bijvoorbeeld om ’s avonds een eiwitrijke snack te nemen. “Direct na het inslapen komt het groeihormoon op gang en dan heeft je lichaam wat te doen”, legt Ton uit. “Het kan dan aan de slag met de eiwitsynthese, spieraanmaak en botaanmaak. Je kunt voor het slapen gaan beter geen koffie drinken, want veel mensen worden daar juist alert van. Van anderen mag het niet, maar van mij mag je altijd wel één of twee glazen wijn drinken voor het slapen gaan. Dat heeft een ontspannende werking.”

Bronnen: Inspirerend leven en Magazine Proloop