Worden sportblessures ‘tussen de oren’ onderschat?

Hersenschade door sport – bijvoorbeeld chronische hoofdpijn, geheugenproblemen, depressies en vroegtijdige dementie – is een actueel thema. Eind 2015 ging in Amerika de speelfilm Concussion in première, met in de hoofdrol Will Smith. Hij speelt de forensisch patholoog Bennet Omalu, die onderzoek doet op de hersenen van enkele overleden American football-profs.

Dramatische gevolgen

Als opening van het symposium ‘Kopzorgen’ werd de documentaire Head Games: the global concussion crisis vertoond. Die maakte veel indruk, vertelt Hanno van der Loo, hoofdredacteur van het magazine Sportgericht, dat het symposium organiseerde. “In het American football hebben spelers veelvuldig hoofdcontact met elkaar, vaak met dramatische gevolgen. In de documentaire was te zien hoe sommige vijftigjarige oud-spelers zelfmoord plegen, depressief zijn of aan dementie lijden. Sommigen van hen staan hun hersenen af voor pathologisch onderzoek en dan blijkt dat ze zo veranderd zijn, dat er weinig meer van over is.”

Niet serieus genoeg

De extreme situatie in Amerika werd tijdens het symposium vertaald naar die in Nederland door Edwin Goedhart, sportarts en tevens voorzitter van de werkgroep hersenletsel van de Vereniging voor Sportgeneeskunde. “Niet alleen in het voetbal, ook in sporten als turnen, schaatsen, wielrennen, judo en basketbal komen hersenschuddingen voor”, weet Hanno. “Over het algemeen worden hersenschuddingen die mensen tijdens het beoefenen van sport oplopen niet serieus genoeg genomen. Mensen hebben hoofdpijn, zien sterretjes en zijn ‘even buiten westen’, maar de volgende dag gaan ze gewoon weer aan het werk. Terwijl ze eigenlijk rust moeten nemen, want een hersenschudding is een serieus gezondheidsprobleem.”

Tweede letsel

“Veel sporters steken hun kop in het zand,” vervolgt Hanno, “omdat belangen op de korte termijn voorgaan: de volgende training of de volgende wedstrijd die ze echt niet kunnen missen. Daardoor beginnen ze snel weer met trainen, terwijl hun reactievermogen trager is. En dat geeft een grotere kans op een tweede letsel. Zo gaat het van kwaad tot erger en ontstaat ook schade op langere termijn. De boodschap van Edwin was dan ook: neem een hersenschudding serieuzer dan nu gebeurt. Begin niet te snel weer met trainen, zorg eerst dat je klachtenvrij bent.”

Koppen

Een ander thema dat op het symposium aan bod kwam, was koppen. In het profvoetbal koppen spelers tot wel 5.500 keer per jaar. Ook als de impact per keer niet zo groot is, kan dat door de veelvuldigheid dan toch schade aanbrengen? “Edwin zei hierover dat 5.500 keer wel erg extreem is en dat hij dat sowieso afraadt. Voor een goedgetrainde voetballer kan gedoseerd koppen op zich geen kwaad, als je de goede techniek maar van jongs af aan krijgt aangeleerd: zeer geleidelijk en met een lage balsnelheid en in eerste instantie licht materiaal.”

Bedacht op klachten

Hoewel koppen bij een gedoseerde opbouw dus geen kwaad lijkt te kunnen, moet je ook hier altijd bedacht zijn op eventuele klachten. “Hoofdpijn, sterretjes zien, dubbelzien, concentratieproblemen, enzovoort – neem die klachten altijd serieus. Neem rust en doe daarna testjes om te kijken of het weer verantwoord is om te gaan sporten.”

Foto: Shutterstock/Dziurek