Hoe gevaarlijk is zwemmen in een rivier?

Met temperaturen boven de 25 graden is het o zo verleidelijk om verkoeling te zoeken in rivieren en kanalen. Dat is echter niet zonder gevaar. Ondanks dat het op veel plekken niet alleen gevaarlijk maar inderdaad ook verboden is, zijn er jaarlijks gewonden en doden te betreuren. Rijkswaterstaat waarschuwt daarom: pas op met zwemmen in rivieren en kanalen!

Kramp en onderkoeling

Stroming en plotselinge diepte kunnen zorgen voor onverwachte temperatuurswisselingen in het water. Zwemmers kunnen hierdoor last krijgen van ernstige kramp en raken in het ergste geval zelfs onderkoeld. Dat maakt het lastig of zelfs onmogelijk om verder te zwemmen, met alle gevolgen van dien. De kans op verdrinking neemt toe, en dat loopt niet voor iedereen goed af.

Scheepvaart

Wanneer je gaat zwemmen in een rivier of kanaal, ben je dikwijls niet alleen. Het water wordt ook intensief gebruikt door schepen. Langsvarend scheepsverkeer heeft een zuigende werking: zwemmers verliezen het van de sterke stroming en draaikolken die daardoor ontstaan. Dit moet je niet onderschatten: iemand die veilig in ondiep water denkt te staan, kan zomaar worden meegetrokken met het terugtrekkende water. Daar komt nog bij dat zwemmers vanaf een schip nauwelijks zichtbaar zijn. Een groot schip kan bovendien niet direct vaart minderen of uitwijken.

Kribben en strandjes

Langs de rivieren en tussen de kribben (korte stenen dammen in de rivierbedding, haaks op de dijk) ontstaan vaak natuurlijke strandjes. Hoe aanlokkelijk deze strandjes er ook uitzien en je lijken uit te nodigen te gaan zwemmen, de waarschuwing om niet te gaan zwemmen geldt zeker ook hier. Juist rondom de kribben kan de stroming verraderlijk zijn.

Bruggen en sluizen

Hoewel de Nederlandse jongeren er jaar in jaar uit een sport van maken om zo vaak mogelijk van de plaatselijke brug af te springen, is dit ten strengste verboden. Duiken en springen van bruggen en sluizen is gevaarlijk en niet toegestaan. Dat is niet alleen vanwege het varende verkeer (de brug ontneemt je mogelijk het zicht op naderende schepen), maar ook omdat het vaak troebele water maakt dat de diepte niet goed in te schatten is. Bovendien wordt de hoogte vaak onderschat, zodat de klap op het water erg hard aankomt en je een klaplong of botbreuk riskeert. Ook kunnen onzichtbare voorwerpen op de bodem, zoals te water geraakte fietsen en winkelwagentjes, vervelende verwondingen veroorzaken.

Boete bij baden

Op veel plaatsen is zwemmen, niet in de laatste plaats vanwege de risico’s, gewoon verboden. Zwemmen mag niet:

• in de vaarweg van rivieren;
• in kanalen;
• in de buurt van wachtplaatsen of afmeerplekken voor schepen;
• in de buurt van een brug, sluis, stuw of ballenlijn;
• in de routes van veerponten;
• in en rond havens;
• in snelvaargebieden;
• op plekken die specifiek aangewezen zijn als verboden gebied.

Rijkswaterstaat patrouilleert op het water om de regels te handhaven en zwemmers voor te lichten. Wie toch zwemt op een van deze plaatsen, riskeert behalve persoonlijk letsel een boete van 140 euro.

Toch veilig zwemmen in natuurwater?

Gelukkig is er in Nederland Waterland nog meer dan genoeg natuurwater over om veilig een frisse duik te nemen. Daarbij speelt ook de kwaliteit van het water een belangrijke rol. Blauwalgen en andere ziekteverwekkers kunnen een plons in de plomp om de verkeerde redenen onvergetelijk maken.

De waterkwaliteit van Nederlandse buitenzwemlocaties wordt in het badseizoen scherp in de gaten gehouden door Rijkswaterstaat, waterschappen en provincies. Zij bundelen hun informatie: veilige zwemlocaties vind je via Zwemwater.nl of via de gratis app Zwemwater (beschikbaar voor Apple en Android).

Blijf nadenken

Wanneer je toch besluit te gaan zwemmen in natuurwater ondanks een negatief zwemadvies, is dat aan jou, tenzij er een verbod geldt uiteraard. Je neemt dan wel een groter risico op gezondheidsklachten. Het is altijd verstandig te douchen na het zwemmen in natuurwater. Buiten het badseizoen wordt het zwemwater niet onderzocht.

Bron: Rijkswaterstaat

Foto: Flickr/CC Dirk-Jan Kraan