Verander je leefstijl, Keer Diabetes Om!

Ongeveer een miljoen Nederlanders lijden aan diabetes. En dat aantal neemt flink toe. Elk jaar komen er zo’n 70.000 diabetespatiënten bij. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) kwam medio november met nieuwe cijfers over diabetes vanuit de CBS-gezondheidsenquête: zo’n 4,5 procent van de Nederlandse bevolking meldde in 2013 te lijden aan diabetes. In 2001 was dat nog 2,8 procent.

Achtergrond

Diabetes is een chronische aandoening. Het lichaam kan de bloedsuikerspiegel niet meer zelf binnen de normale grenzen houden, met allerlei vervelende complicaties tot gevolg. Daarbij hebben patiënten vaak een afwijkende vetstofwisseling en een hoge bloeddruk. 

Van de tien mensen met diabetes hebben er negen diabetes type 2 en één type 1. Bij type 1 maakt het lichaam door een fout in het afweersysteem geen insuline meer aan. Diabetici met type 1 moeten middels injecties of een insulinepomp zelf hun insulineniveau weer op peil brengen.

Bij diabetes type 2, op het moment volksziekte nummer één, heeft het lichaam niet alleen te weinig insuline, het reageert er ook niet meer goed op. Mensen met diabetes type 2 krijgen meestal medicijnen, voedings- en bewegingsadviezen om de symptomen van de ziekte te bestrijden. Soms is het nodig om insuline te spuiten.

Goed nieuws

Denk je dat diabetes type 2 een ouderdomsziekte is? Dan heb je het mis! Steeds vaker komt het ook bij jonge mensen voor. Overgewicht en weinig beweging, maar ook leeftijd en erfelijke aanleg vergroten de kans om het te krijgen.

Voor diabetici die kampen met type 2 is er goed nieuws nu wetenschappelijk is aangetoond dat diabetes type 2 in tot wel tachtig procent van de gevallen om te keren is. Maar hoe doe je dat dan, diabetes omkeren?

Het roer om

Stichting Voeding Leeft bracht daarover in november een interessante documentaire uit. Onderstaande trailer geeft in nog geen vijf minuten weer wat het programma inhoudt.

In de documentaire komen niet alleen de deelnemers en programmaleiders aan het woord, maar ook minister Edith Schippers (VWS), een internist, een huisarts, een medisch verpleegkundige, een vertegenwoordiger van het Diabetes Fonds, iemand van een verzekeringsmaatschappij en enkele onderzoekers. Allen zijn het erover eens dat er niet alleen geïnvesteerd moet worden in pillen, maar ook in de patiënt en in het oplossen van de oorzaak van de diabetes. Met nu al meer dan een miljoen diabetespatiënten zijn de kosten voor hun medicijnen en de zorg die zij nodig hebben indien zij te maken krijgen met complicaties straks niet meer op te brengen binnen ons zorgstelsel. Het roer moet om.

Rode draad

Volgens Voeding Leeft houdt het omkeren van diabetes zoveel in als het bereiken van gezonde bloedglucosewaardes met minder of zelfs geen medicatie door het onder intensieve begeleiding structureel aanpassen van je leef- en voedingsstijl. Daartoe ontwikkelde de stichting een leefstijlprogramma waarin deelnemers begeleiding krijgen van een diëtist, een motivatiecoach, een huisarts en koks. Door zelf aan de slag te gaan met koken, de gerechten samen op te eten en direct te meten wat het met hun bloedsuiker doet, komen de deelnemers steeds meer te weten over welke effecten voeding heeft op hun lijf.

Rode draad in het programma is dat je niet minder moet eten, maar vooral anders. De deelnemers krijgen het advies vetten niet langer uit hun dieet weg te laten, maar juist de hoeveelheid koolhydraten laag te houden.

Smaak

Bereidden we vroeger alles vers in onze eigen keuken, tegenwoordig zit er een complete industrie achter wat wij allemaal naar binnen werken. En omdat jarenlang gedacht werd dat vetten slecht voor ons zijn, heeft de voedingsindustrie er werk van gemaakt onze voedingsmiddelen low-fat te maken. Haal je de vetten uit je gerecht, dan neemt de smaak af. Dus besloten veel voedingsfabrikanten smaakmakers toe te voegen, veelal in de vorm van suikers. Juist het nuttigen van suikers, ofwel calorieën, zorgt ervoor dat je sneller en meer trek hebt, waardoor je meer gaat eten. Je wordt dikker, wat er weer voor zorgt dat je denkt minder vet te moeten eten. De boodschappenkar is met de beste bedoelingen weer gevuld met hoogcalorisch voedsel: snel klaar en snel op. Maar ook snel weer trek. Voor je het weet, bevind je je in een vicieuze cirkel.

Smaak staat dan ook voorop bij Voeding Leeft, het zelf aanvoelen wanneer je verzadigd bent komt daar direct achteraan, Je verbeterde voedingspatroon maakt dat je je op termijn beter gaat voelen. Je slaapt beter, hebt minder last van stress en krijgt meer energie, waardoor je ook weer meer zin hebt om te bewegen. En voilà, de ommekeer is ingezet.

Bewegen

Het beoefenen van een sport is goed voor iedereen, en zeker voor mensen met diabetes. Bewegen zorgt ervoor dat je bloedglucose daalt. Bij regelmatig bewegen wordt je lichaam gevoeliger voor insuline, zodat er minder nodig is. Daarnaast beïnvloedt het je gewicht op een positieve manier en zorgt het ervoor dat je goed in je vel zit. Een gezond en sterk lichaam verkleint de kans op allerlei gezondheidsklachten. Het maakt spieren en bloedvaten soepel en helpt de dagelijkse spanningen kwijt te raken.

Ervaringen

De ervaringen van de deelnemers laten zien dat het heel belangrijk is dat je omgeving meedoet aan het programma. Op die manier houd je de motivatie hoog. Ook de community die bij het programma hoort, waarin groepsgewijs de voortgang wordt besproken en de deelnemers elkaar steunen en aanmoedigen, zorgen ervoor dat de verandering van leefstijl wordt volgehouden.

“Met mijn oude eetpatroon had ik elke 3 uur flinke trek en dan moest ik echt wat eten hoor. Nu heb ik die eet-behoefte gek genoeg veel minder, het lijkt wel of dit beter bij mijn lichaam past.”
Jan (72)

“Voor de suikerhoudende producten, die minder gewenst of helemaal niet zouden moeten, zijn er zoveel alternatieven.”
Ed (58)

"Op dit moment zijn mijn bloedwaarden zo goed, dat ik theoretisch gezien geen Diabetes meer heb."
Monique (37)

Waarschuwing

Een woord van waarschuwing is wel op z’n plaats: let goed op dat je gevarieerd eet, zodat je alle benodigde voedingsstoffen binnenkrijgt. Zoals het Diabetes Fonds het op zijn website verwoordt: “Soms kan iemand met diabetes type 2 wel met afvallen en gezond leven de bloedsuiker verlagen. Maar dat wil niet zeggen dat hij geen diabetes meer heeft. Er zijn filmpjes op internet waarbij mensen dertig dagen rauw voedsel eten en dan zogenaamd genezen zijn van diabetes. Omdat ze geen medicijnen meer nodig hebben. Dat is een misverstand. Die mensen eten een maand nauwelijks koolhydraten. Daardoor komt er weinig bloedsuiker in het bloed, en heb je dus minder medicijnen nodig. Maar het is een eenzijdige manier van eten waarbij je stoffen te kort komt, en die bijna niemand volhoudt.”

Meer weten?

Voeding Leeft heeft programma's ontwikkeld voor de verschillende fases die de ziekte kent. Wil je meer weten over het effect van het veranderen van je leefstijl op diabetes? Zou je ook graag lekker in je vel willen zitten en door het leven willen gaan zonder medicijnen? Bekijk dan de volledige documentaire. Je moet er even voor gaan zitten, maar het is de moeite meer dan waard.

Bronnen: Keer Diabetes Om, Diabetes Fonds en CBS
Foto: Shutterstock.com